Bron / Land Elektrische Vermogens Status Veldsterkte.

[V/m] fluxdichtheid [W/m2] 900 MHz 1800 MHz 900 MHz 1800 MHz ICNIRP (internationale standaard) 42 58 4.5 9 IGEcolog-Institut/D 2 2 0.01 0.01 A Nova-Institut/D 4,12 5,82 0.045 0.09 A BUND/D 0.5 0.5 0.00066 0.00066 A BundesverbandgegenElektrosmog/D 0.02 0.02 0.0001 0.0001 ABelgie 21 28 1.125 2.25 NGChina 6 6 0.1 0.1 NG Duitsland 42 58 4.5 9 NG Italië 6 6 0.1 0.1 NG Luxemburg 3 3 4.5 9 NG Nederland 49 87 6.4 17,5-20 A Nieuw Zeeland 27.5 27.5 2 2 NG Polen 6 6 0.1 0.1 NG Rusland 10 10 NG Zwitserland 4 6 0,042 0,095 NG EU parlement (directieSTOA) 0.194 0.194 0.0001 0.0001 ASBM 2008 (ziehieronder) 0.002 0.002 1E-07 1E-07 A 'oude' Salzburger voorzorgwaarde 0,61 0,61 0.001 0.001 V 'nieuwe' Salzburger voorzorgwaarde 0.02 0.02 0.000001 0.000001 A IG = internationale norm, NG = nationale grenswaarde, A = aanbeveling, V = vrijwillig overeengekomen

Blootstellings - thermometerGepulste Hoogfrequente Elektromagnetische Velden in uW/m2 N. B. Deze schaal is vervormd. Het verschil tussen de natuurlijke achtergrondstralingen de blootstellingslimiet in Nederland is een factor 20 biljoen.(*) Al vanaf "lage" blootstellingswaarden zijn biologische effecten meetbaar, zoals DNA breuken, een blijvend effect op het elektrische signaal in de hersenen (zichtbaar op EEG monitor), effect op de celcommunicatie,ontregeling van de calciumkanalen in de cellen en het doorbreken van de hersen - bloed barrière (wordt bij kankerpatiënten gebruikt om medicatie in de hersenen te krijgen). Veel van deze effecten zullen zich pas op de langere termijn uiten in de vorm van chronische vermoeidheid, kanker, alzheimer en andere degeneratieve ziekten. Uit het Duitse Naila onderzoek blijkt dat mensen 3x vaker kanker krijgen wanneer ze binnen een straal van 400 meter van een zendmast wonen. Dit effect werd pas 5 -10 jaar na ingebruikname van de zendmast vastgesteld!

Standaard van de Bouwbiologische Meettechniek (SBM 2008) Deel A.

Deze bouwbiologische richtwaarden zijn voorzorgwaarden. Ze hebben betrekking op de slaapplaats en de langtijd risico's geen anomalie zwakke anomalie sterke anomalie extreme anomalie eenheid A. Velden, golven en straling 1. Elektrische wisselvelden (laagfrequent) veldsterkte < 1 1-5 5-50 > 50 V/m lichaamsspanning < 10 10-100 100-1000 > 1000 mV 2. Magnetische wisselvelden (laagfrequent) Fluxdichte < 20 20-100 100-500 > 500 nT 3. Elektromagnetische golven (hoogfrequent) stralingsdichtheid < 0,1 0,1-10 10-1000 > 1000 W/m stralingsdichtheid gepulst (SBM-2003) < 0,1 0,1-5 5-100 > 100 W/m stralingsdichtheid niet-gepulst (SBM-2003) < 1 1-50 50-1000 > 1000 W/m 4. Elektrostatische veldenoppervlaktespanning < 100 100-500 500-2000 > 2000 Vont ladingstijd < 10 10-30 30-60 > 60 s 5. Statische magneetvelden Fluxdichtheid afwijking < 1 1-2 2-10 > 10 T Fluxdichtheid afwijking (staal) < 1 1-5 5-20 > 20 T kompasafwijking < 2 2-10 10-100 > 100 graden 6. Radio-activiteit (gammastraling, radon) dosisverhoging tot omgeving < 50 50-70 70-100 > 100 %radon < 30 30-60 60-200 > 200 Bq/m 7. Terrestrische straling (aardstraling, aardmagneetveld) storing aardmagneetveld < 100 100-200 200-1000 > 1000 nT storing aardstralen < 10 10-20 20-50 > 50 %

Asbest: ooit beschouwd als een veilig en handig materiaal.

Bij elektromagnetische velden zien we onmiddellijk een analogie met asbest. Bij deze stof werd er ook lang over gedaan voordat er serieus werk van gemaakt werd: Omstreeks 1900 ontwierp de Oostenrijker Ludwig Hatschek een procede om asbestvezels met cement te mengen. In 1918 meldt het US Bureau of Labor Statistics dat enkele grote verzekeringsmaatschappijen weigeren om asbestwerkers te verzekeren. Grote verzekeringsmaatschappijen (en daarna de ARBO-diensten) slaan bij nieuwe bedreigingen voor de volksgezondheid vaak als eerste alarm. Een treffende analogie met de hedendaagse situatie ziet men rond elektromagnetische velden waarvan de mogelijke schadelijke gevolgen voor de gezondheid door steeds meer verzekeringsmaatschappijen worden uitgesloten. (Zie het kader over de Oostenrijkse verzekeringsmaatschappij AUVA op pag. 48). In het rapport ''Electro-Magnetic Fields From Mobile Phones: Recent Developments'',gepubliceerd in november 2010, trekt de toonaangevende verzekeringsmaatschappij Lloyds of London eveneens een vergelijking tussen elektromagnetische velden en (de aansprakelijkheid voor) asbest. In 1924 volgt een publicatie in het Britse Medical Journal over asbest-longfibrose. In 1929 klaagt de Amerikaan John Manville een asbestbedrijf aan vanwege een longziekte. In 1932 waarschuwt de Amsterdamse arbeidsinspectie voor de gevaren van asbestvezels. In 1936 wordt asbestose als beroepsziekte erkend. In 1951 wordt door de Nederlandse regering asbest als kankerverwekkend aangemerkt,in Zwitserland al in 1939. In 1970 worden asbest vezels opgenomen in de MAK-lijst als kankerverwekkend. Per 1 juli 1993 is asbest verboden om te gebruiken, in Nederland. In derde wereldlanden wordt asbest heden ten dage nog op grote schaal gebruikt.

Kijken we naar de grenswaarden van asbest door de jaren heen dan wordt het beeld nog duidelijker. Inmiddels weten we ook dat er voor asbest geen veilige drempelwaarde bestaat. 1973 3.000.000 v/m3 1979 1.000.000 v/m3 1985 500.000 v/m3 1989 250.000 v/m3 WHO 400 v/m3 = 0,4 v/l Nederlandse norm bevolking wit en bruin asbest 0,015 v/ml, blauw 0,005 v/ml. Het heeft in Nederland 75 jaar geduurd voordat het gebruik van asbestvezels verboden werd, nadat de eerste aanwijzingen kwamen dat het mogelijk schadelijk voor de gezondheid zou kunnen zijn. Op 3 juni 2010 adviseerde de Gezondheidsraad aan de bewindslieden van Volkshuisvestiging, Ruimtelijke Ordeningen Milieubeheer (VROM) en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) om de blootstellingsgrenzen voor asbest opnieuw te verlagen. De Gezondheidsraad deed dit nadat zij de onderzoeken naar de relatie tussen asbest en kanker opnieuw beoordeeld had. Nog voordat de inkt van het advies droog was reageerde de brancheorganisatie in CoBouw door de aanscherping, voorgesteld in het conceptadvies,scherp af te wijzen. Frank Woreel, secretaris van de brancheorganisatie Platform Asbestverwijdering beaamde de conclusie van de gezondheidsraad dat het gezondheidsrisico groter was dan 20 jaar eerder was gedacht. Hij kwalificeerde de asbestkwestie echter als een veelvormig probleem. Dat is niet op te lossen door de normen aan te scherpen. De regels zijn streng genoeg, ze zijn alleen niet praktisch genoeg. Dergelijke reacties zijn in de toekomst ook te verwachten van de telecomindustrie.

In 2008 schreef Mr. J. Jochems voor de Juridische faculteit van de Universiteit van Utrecht een Masterscriptie over werkgeversaansprakelijkheid voor schade door asbest en straling. De conclusie van de masterscriptie was dat uit de bestudering van het verleden (asbest) goede lessen voor de toekomst (draadloze technologie) konden worden getrokken. De Hoge Raad kwam bij asbestzaken de werknemers namelijk steeds tegemoet op het moment dat zij schade hadden opgelopen. Volgens de Hoge Raad had de werkgever ook al voor de asbestwetgeving maatregelen moeten nemen om de werknemer te beschermen. Een werkgever moet zich dus niet blind staren op de wettelijke normen, maar ook kijken naar de kennis die aanwezig is in de wetenschappelijke literatuur.

Maatregelen die de werkgever dan naar analogie van de asbestzaken zou dienen te treffen zijn dan bijvoorbeeld de vervanging van de DECT-telefoon door een toestel met draad en een draadloos netwerk door een netwerk met kabels. De werkgever moet ook niet meewerken aan de plaatsing van telecom-antennes op zijn gebouwen, aldus de jurist in deze interessante masterscriptie. In Nederland sterven er jaarlijks 700 mensen aan de gevolgen van asbest blootstelling. Bijeen nieuwe inventarisatie van de Gezondheidsraad in 2009, is de schatting nog aanzienlijk hoger. De komende jaren worden er in Nederland nog zeker 20.000 asbest doden verwacht. Terwijl er in West-Europa naar verwachting tussen 1995 en 2029 naar schatting ca. 250.000 mannen aan mesothelioom, een ziekte die het gevolg is van het inademen van asbestvezels, zullen overlijden. Er is uiteraard wel een duidelijk verschil tussen asbest en elektrostress. Van asbest kun je dood gaan, van elektrostress ga je (in de meeste gevallen) niet onmiddellijk dood, maar zeker de kwaliteit van leven kan er ernstig door worden beïnvloed.