Verzekeringsmaatschappijen trekken altijd als eersten aan de (alarm) bel.

Bij grote maatschappelijke risico's zijn het altijd de verzekeringsmaatschappijen die als eerste alarm slaan. Vervolgens reageren de Arbodiensten, daarna gedwongen de politiek en als onomstotelijk bewezen is dat er een causaal verband bestaat ook nog de gevestigde wetenschap. Vaak is het dan al te laat om grote gezondheidscatastrofes, zoals bij asbest,te vermijden. Verzekeringsmaatschappijen zijn beducht voor schadeclaims die zij niet goed kunnen inschatten en die grote verliezen zouden kunnen veroorzaken. Zij zijn dan ook de eersten die bij aanwijzingen voor schade opdracht geven tot diepgaande studies. Een zo n baanbrekende studie werd in juli 2009 gepresenteerd door de grote Oostenrijkse verzekeringsmaatschappij UAVA (Algemeine Unfallversicherungsanstalt). In een lijvig rapport van 175 pagina s rekenden de onderzoekers af met het mantra van de telecommaatschappijen dat draadloze technologieën onschadelijk zouden zijn. In onderzoeksbericht 47 over athermischewerkingen van elektromagnetische velden neemt de onderzoeksgroep van prof. dr.med. Wilhelm Mosgoeller (werkzaam bij het Institut for Krebsforschung van de MedizinischeUniversitet te Wenen), krachtig stelling tegen alle aanhangers van het thermische paradigma dat draadloze technologie alleen maar opwarming zou kunnen veroorzaken.

Het UAVA rapport spreekt daarentegen van onweerlegbare biologische effecten en bevestigt de reeds lang bekende gezondheidsrisico's van draadloze technologie, de invloed op de hersenen, op het immuunsysteem en op de eiwitsynthese. Het Oostenrijkse Ministerie van Gezondheid reageerde onmiddellijk. Men stelde een folder samen met waarschuwingen voor het gebruik van mobiele telefonie. Citaat uit de Folder: ''Deze aanbevelingen zijn vooral van belang voor kinderen. Beste ouders, spreek met uw kinderen hierover''. De website StopUMTS stelde terecht dat vergeleken met Oostenrijk de Commissie Elektromagnetische velden van de Nederlandse Gezondheidsraad op een andere draadloze planeet leeft. In het vakblad Canadian Underwriter waarschuwde Wallstreet analiste Gloria Vogel al in maart 2010 voor de risico's van aandelen in verzekeringsmaatschappijen door de straling van zendmasten voor mobiele telefonie en de daarmee samenhangende aanstaanderechtszaken. Zij herhaalde die waarschuwing in september 2010 in het blad Bussiness Insurance, met als titel ''Het volgende asbest zou wel eens in de lucht kunnen hangen''geeft zij een uitgebreide analyse over de risico s waar de 250.000 mensen aan blootstaan die (soms) werken in de nabijheid van zendmasten voor de mobiele telefonie. Daarbij gaat het onder meer om dakdekkers, elektriciens, stukadoors en brandweerlieden.

Gloria Vogel betoogde dat het gevaar reëel is en al bevestigd door een peer reviewede studie van de IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) die blootstelling aan de straling van mobiele telefonie in verband gebracht zou hebben met cognitieve gezondheidsschade. In de Verenigde Staten voegde emeritus hoogleraar verzekeringswezen Herb Denenberg, in de te Philadelphia verschijnende The Bulletin, eind augustus van dat jaar eraan toe dat de cover-up van de telecomindustrie niet lang meer stand zou kunnen houden. De beroemdste en grootste verzekeringsmaatschappij ter wereld, Lloyds of London, verraste in november van hetzelfde jaar met een rapport waarin zij een directe vergelijking maakten met asbest. Het rapport met de titel Electro-Magnetic Fields From Mobile Phones:Recent Developments'' geeft aan dat er nog te weinig lange termijn data beschikbaar zijn om het verband tussen kanker en elektromagnetische velden uit te sluiten maar concludeert dat de vergelijking met asbest voor de hand ligt. Als definitief bewezen wordt dat elektromagnetische velden kanker veroorzaken zal door de vergelijkbare lange incubatietijd het nog vele jaren duren voordat de schade zichtbaar wordt. Net als bij asbest is het risico voor de verzekeraars dus onderschat met mogelijk exponentiële toename in de komende jaren, aldus de verzekeraar. De zoals altijd voorzichtige Zwitsers hebben niet op deze geschetste ontwikkeling willen wachten.

De overkoepelende internationale verzekeringsmaatschappij Generali sloot al een maand later iedere schade uit die ten gevolge van de straling van elektromagnetische velden zou kunnen ontstaan. Deze recente ontwikkeling bij assuradeurs is van groot belang voor eigenaren van onroerend goed en grondpercelen die overwegen toestemming te geven voor het plaatsen van een zendmast voor mobiele telefonie op hun eigendom. Zij zijn immers degenen die aansprakelijk zijn en niet de providers die hun antennebestand inmiddels al proberen over te doen aan derde partijen. (Volgens het Financiële Dagblad verkocht KPN in 2010 al 250 van zijn 1250 antennemasten aan Novec, een onderdeel van staatsbedrijf Tennet. Zo wordt op een keurige manier het risico op schadeclaims, nota bene met winst, overgeheveld naar de staat). In december 2008 bevestigde ook Jean-Luc Besson, "Chief Risk Officer" van de Franse herverzekeringsmaatschappij SCOR dat de gevaren van de straling van mobiele telefonie niet te verzekeren zijn. Als reden noemde hij het feit dat het risico voor de verzekeringsfirma niet berekend kan worden.

Ook in Canada zijn verzekeringsmaatschappijen terughoudend geworden met het verzekeren van de risicos van mobiele telefonie. In een uitzending op de Canadese televisie in september 2010 bleek dat 60% van de maatschappijen weigerden om dat risico te verzekeren. Mogelijk zijn de verzekeringsmaatschappijen wakker geschud door het Hooggerechtshof van Alaska (in de zaak AT&T Alascom and Ward north America Inc. vs John Orchitt) dat al eens een volledige arbeidsongeschiktheidsuitkering toekende aan een werker die blootgesteld was aan straling van een zendmast voor mobiele telefonie (In dat geval was wel de blootstellingslimiet overschreden). Of mogelijk ook door Italiaanse jurisprudentie waarbij het Hof van Beroep te Brescia in december 2009 de 57 jarige werknemer Innocenzo Marcoliniin het gelijk stelde in een beroepszaak die deze had aangespannen. Hij had voor zijn werkmeer dan 5 jaar onophoudelijk met zijn mobieltje gebeld en daarbij een ernstige hersentumor opgelopen. Het tribunaal achtte op basis van het plausibiliteitsbeginsel het causaleverband bewezen.

Als getuige-deskundige werden prof. Levis, een expert op het gebied van de gezondheids- aspecten van EM velden, en de hersenchirurg Joseph Grasso gehoord. Prof. Levis getuigde voor de rechtbank van twee andere vergelijkbare gevallen waarbij de slachtoffers eveneens tumoren ontwikkelden. Ondanks alle optimistische verhalen van de telecomindustrie zijn de gegevens in de wetenschappelijke literatuur zeer alarmerend, aldus prof.Levis, die vermoedt dat de huidige hersentumoren veroorzaakt door mobiele telefonie nog maar het topje van de ijsberg zijn van hetgeen de komende jaren, vooral bij de jeugd, naar voren zal komen. Bomen tonen ons de weg waar het met de mensheid heengaat.

In 1989 zond de natuurkundige dr. ing. W. Volkrodt een rapport over ernstige schade aan bossen bij 32 zenders voor hoogfrequente radiosignalen aan de Duitse overheid, die er vervolgens niets mee deed. Noch het ministerie van Milieu, noch het Bundesamt fur Strahlenschutz (te vergelijken met de Nederlandse Commissie Elektromagnetische Velden van de Gezondheidsraad) vond het nodig nader onderzoek te doen ter plaatse van de schade. Niet alleen bomen lijden onder elektromagnetische straling. Gewassen worden ook aantoonbaar beschadigd. Als bewezen zou worden dat planten verkommeren als ze bestraald worden zijn alle publicaties over placebo en nocebo effecten van straling (waar de telecommaatschappijen gesteund door de Gezondheidsraad zich op beroepen) plotseling verworden tot waardeloze maculatuur. Geen wonder dus dat het onderzoek in 2007 dat tomatenplanten al bij een zeer laag vermogen op elektromagnetische straling reageren veel aandacht trok.

De betreffende onderzoeksgroep aan de universiteit van Clermont Ferrandonderzocht de reactie van tomatenplanten op 900 MHz (GSM) bij lage veldsterkte. Binnen 15 minuten na de bestraling bleken bij de planten de stress genen geactiveerd. De resultaten riepen vragen op over het interactiemechanisme tussen de plant en de elektromagnetische velden. De energie van de velden was zeer gering en onvoldoende om een mechanisme met vrije radicalen of ionisatie van moleculen in de plant te bewerkstelligen. Er traden variaties op in de concentratie van Ca2+ (calcium in de kern van de cellen), terwijl dat soort effecten onwaarschijnlijk werd geacht gezien de frequentie (900 MHz) en het zeer lage vermogen (0,1 W) dat bij de proeven gebruikt werd. De reactie moest daarom gebaseerd zijn op een ander mechanisme dan enkel de energie overdracht van de elektromagnetische velden naar de plant. De veldsterkte (3,9 V/m) van de straling die de waargenomen snelle stressgerelateerde reactie uitlokte ligt binnen het bereik dat wordt gebruikt voor mobiele telefoons en dat gebruikt wordt in de hedendaagse stedelijke omgeving. De reactie was reproduceerbaar en buitengewoon snel, in alle gevallen binnen 15 minuten na het beëindigen van de blootstelling en kon vermeden worden door de plant af te schermen.

Evenveel ophef veroorzaakte een Nederlands onderzoek dat gedaan werd door de afdeling plantcelbiologie van de Universiteit van Wageningen waarvan de resultaten in november 2010 gepresenteerd werden. Het onderzoek was uitgevoerd op initiatief van ambtenaren in Alphen aan den Rijn die al in 2005 opmerkelijke afwijkingen in groei, met bloedingen en scheuren in de bast, constateerden bij het gemeentelijk bomenbestand. Vooral Alphenaaren bomenliefhebber Hennie Tuithof heeft zich sterk ingezet voor nader onderzoek. De ziekteverschijnselen bleken zich niet te beperken tot Alphen aan de Rijn maar manifesteerden zich ook in andere steden en landen. In Nederland vertoont op het moment 70 procent van alle bomen in stedelijk gebied ziekteverschijnselen, met een sterke stijging in het tijdvak 2005-2010, corresponderend met de uitrol van UMTS. Bomen in dichtbeboste gebieden hebben echter nauwelijks last van dergelijke symptomen. De afdeling plantcelbiologie van de Universiteit Wageningen onder leiding van prof. dr. Andre van Lammeren (overigens in 2010 in Wageningen verkozen tot beste universitair docent) startte op verzoek van de Alphense wethouder van t Woud een experiment. Essen en andere planten werden gedurende drie maanden blootgesteld aan 6 Wi-Fi-stralingsbronnen met frequenties variërend van 2.412 tot 2.472 MHz met een vermogen van 100 mW. Bladeren nabij de stralingsbronnen vertoonden aan het einde van de onderzoeksperiode loodglansachtige effecten ten gevolge van het afsterven van de boven - en onderepidermis van de bladeren. Daarna volgde verdroging en afsterven van het blad. De stralingsbelasting veroorzaakte ook groei- en bloeivertraging bij o.a. maaszaaicultures. Naar aanleiding van dit onderzoek werd er in februari 2011 te Baarn een symposium over boomaantastingen en elektromagnetische velden gehouden met verschillende deskundigesprekers die allemaal aanwijzingen voor een verband aangaven zonder nog tot een sluitend bewijs te komen.

Prof. dr. ing. Rein Roos, een Nederlandse hoogleraar aan de universiteit van Le Mans in Frankrijk bestudeerde invloed van ultrafijn stof in elektromagnetische velden om te komen tot een theorie met een natuurkundige verklaring voor de beschadigingen, de Belgische ingenieur Lies Steel liet met infrarood fotografie opmerkelijke overeenkomsten zien tussen de plaats van zenders en de plaats van de bijzondere boomaantastingen in Alphen aan de Rijn. Dit werd aangevuld met foto s van dr. ing. dipl.phys Volker Schorpp die al jaren opmerkelijke beelden van zieke bomen in de buurt van zenders verzamelt. Deze foto s laten een duidelijke correlatie zien tussen de zenders en de zieke bomen, echter zonder daar een verklaringsmechanisme voor te geven. De Engelse hoogleraar biologie dr. Andrew Goldsworthy gaf die wel; de boomafwijkingen zouden ontstaan door kleine elektromagnetische veranderingen op celniveau die de eigen elektromagnetische balans van membranen zouden kunnen beïnvloeden waardoor degeneratie van cellen optreedt. De boom reageert daarop met boomknobbels door inkapseling. Goldsworthy, die al lang waarschuwt voor de vernietigende werking van elektromagnetische velden op het leven, schreef daar een verhandeling over ''Why our urban trees aredying''. Replicatie van het Wageningse onderzoek over een langere periode is nu nodig om het definitieve wetenschappelijke bewijs van de boomschades te leveren. Naast de elektromagnetische velden die veroorzaakt worden door de zendinstallaties voor mobiele telefonie end raadloos internet, kijken onderzoekers nu ook naar het gedrag van ultrafijn stof in elektromagnetische velden omdat er een hypothese is dat juist dat stof, als dat bij organismen binnendringt, schade kan veroorzaken.

In de Verenigde Staten wordt ook intensief gezocht naar de oorzaak van plotselinge boomschaden.

The Boulder Daily Camera plaatste op 4 juli 2010 een artikel over een amateurdendrologe, Katie Haggerty, die proeven had genomen met jonge populieren en haar werk daarover geaccepteerd zag door het prestigieuze vaktijdschrift International Journal of ForestryResearch. Haar studie beschrijft de schadelijke invloed van radiogolven op populierenboompjes. Boompjes die afgeschermd waren voor radiogolven groeiden beter en waren gezonder, met 60% meer blad en 74% meer uitloop, dan de niet-afgeschermde boompjes. Zij begon haar onderzoek 20 jaar geleden en ontdekte in 2005 dat als ze haar geraniums in een kooi van Faraday plaatste deze helemaal opbloeiden. Ze besloot haar hypothese te testen met populierenboompjes, ook omdat in de laatste 10 jaar duizenden hectare populierenwoud in Colorado door een onbekende milieu-invloed waren afgestorven. Zij begon haar onderzoek met nieuwe aanplant in het voorjaar van 2007 en plantte een groep in een echte kooi van Faraday, een tweede groep afgeschermd door een niet - metalen kooi en een derde groep zonder afscherming. In de zomer werden de groei verschillen zichtbaar tussen de afgeschermde en niet afgeschermde aanplant en in de herfst werden die verschillen bevestigd door optredende kleurverschillen. De afgeschermde bladeren vertoonden een mooie natuurlijke rode kleur terwijl de andere groepen afsterving vertoonden waarbij bladeren soms al afvielen terwijl ze nog groen waren. Dat is een waarneming die dr. Volker Schorpp uit Duitsland kan bevestigen: Bladeren vegen doe je tegenwoordig al in juni in plaats van oktober, aldus Schorpp, een de bladeren verkleuren niet op een normale manier van geel naar bruin maar krijgen onmiddellijk eigenaardige bruine randen.

Schorpp hield in november 2007 op het Gigaherz-congres te Olten in Zwitserland een voordracht over zijn bevindingen met indrukwekkende aanwijzingen van schade aan bomen en bossen door hoogfrequente stralingsbelasting. Bomen hebben twee voordelen zei Schorpp: ze staan stil en hebben geen last van psychologische effecten! Schorpp heeft twee jaar gezocht naar de oorzaak van de schade aan de bomen in de bossen rond Karlsruhe. Volgens streng wetenschappelijke criteria kwam hij tot een sluitende bewijsvoering waarbij rekening werd gehouden met invloeden van droogte, hitte, klimaat, schadelijke stoffen in de lucht en ongedierte. Hij stelde vast dat de schade aan bomen zich wereldwijd voordoet, de boomaantastingen kunnen zowel in Europa als in Afrika worden waargenomen en net als bij bijen, die geteisterd worden door Colony Collapse Disease, is een virus infectie, die zich slechts langzaam uitbreidt, daardoor uitgesloten. Opmerkelijk is ook dat het afsterven van de bomende steden binnengetrokken is, net zoals in de afgelopen jaren de zenders dat deden. Schorpp benadrukte dat veldsterkte, hoewel maatgevend, geen uitsluitsel geeft maar dat ook gekeken dient te worden naar de draagfrequentie, de bandbreedte, de pulsfrequentie, de polarisatie en de modulatie van het uitgezonden signaal en dat deze factoren op de ene plaats elkaar wel en op een andere plaats elkaar niet hoeven te versterken. Verder dient men scherp te letten op schaduwwerking van gebouwen en andere bomen, op interferentie, reflectie en buiging. De belasting door hoogfrequente straling is bij miljoenen bomen voor iedere boom anders. Aan de hand van vele voorbeelden met afbeeldingen liet Schorpp zien dat beschadiging duidelijk aanwezig was bij die zijde van de boom die bestraald werd door de zender. Bij berken bleek die schade groter dan bij platanen, waaruit blijkt dat de ene boomsoort bevattelijker is dan de andere (het zijn net mensen).

De schade aan de bomen bleek onafhankelijk van de windstreken (dus ook vanuit het Noorden als daar een zender stond) en bleek niet aanwezig op plaatsen in een bos waar geen GSM bereik was. Droogte kon uitgesloten worden, een antennesignaal wordt door vocht en water zelfs versterkt zoals Schorpp meteen eenvoudig voorbeeld aantoonde. Bomen die langs het water staan en dus niets te lijden hebben van droogte vertonen toch dezelfde schade, steeds aan de kant van de zender, en wel van boven naar beneden (in plaats van beneden naar boven zoals je bij een zieke boom zou verwachten), van links naar rechts als de zender links stond en van rechts naar links in het tegenovergestelde geval. Opmerkelijk ook dat kleine bomen slechts beschadigd worden als ze vrij in het veld staan, in een bos worden ze door hoge oude bomen beschermd. Deze beschadigingen aan de kant van de zender enerzijds en de bescherming door naburige bomen anderzijds is volgens Schorpp een versterkte indicatie. De bewijsvoering van Schorpp van boomschade door hoogfrequente elektromagnetische straling is met vele illustratieve foto s te zien op zijn website http://www.puls-schlag.org

Overigens werd in Duitsland al in 2000 alarm geslagen door een onderzoek van de Universiteiten in Karlsruhe en Wuppertal waar een proef met 450 sparrenboompjes de schadelijke uitwerking aantoonde van bestraling met een gepulst signaal van 383 MHz. Deze frequentie komt overeen met het signaal van Tetra, de Duitse versie van C2000, dat digitale radioverbindingen verzorgt tussen politie, brandweer en andere hulpdiensten. De studie verdween in een bureaula, onbekend is welke.

Het Interphone onderzoek en de onderzoeksresultaten van Hardell.

De Interphonestudie naar een verband tussen mobiele telefonie en hersenkanker werd na 10 jaar in 2005 afgesloten, maar het duurde nog tot mei 2008 voordat de deelnemende onderzoeksgroepen het eens waren over de te publiceren tekst van de voorlopige resultaten. En pas in mei 2010 werden de definitieve resultaten gepresenteerd, terwijl het definitieve rapport in oktober 2010 gepubliceerd werd in het International Journal of Epidemiology. Bij de presentatie van de resultaten werd de belangrijkste uitkomst echter niet genoemd maar weggestopt in een bijlage; mensen die hun mobieltje meer dan 1640 uur gebruikt hebben(10 jaar 27 minuten per dag) zouden een grotere kans op glioma en meningioma hebben, twee soorten van hersentumoren. Mensen die het mobieltje meer dan 1640 uur gebruiken binnen een tijdsbestek van 1-4 jaar hebben zelfs een sterk verhoogd risico op glioma enmeningioma (3.77 en 4.8 keer zoveel). Eerdere studies wezen al uit dat mensen die regelmatig mobiel bellen een verhoogd risico hebben op acoustic neuroma, een ander soort hersentumor, terwijl de Israelische onderzoekers Goldwein en Aframian in 2010 (in het maart nummer van Oral Diseases) ook al een sterke toename van speekselklierkanker constateerden bij mensen die hun mobieltje veelvuldig gebruikten.

Lennart Hardell, hoogleraar oncologie en kanker epidemioloog aan het Universitair ziekenhuis te Orebro in Zweden, heeft jarenlang hoog gewaardeerd onderzoek gedaan naar risicofactoren voor kanker zoals pesticiden, dioxine, herbiciden en PCB. Maar sinds zijn onderzoek naar het risico van hersentumoren bij het gebruik van mobieltjes en draadloze huistelefoons (DECT) werd hij plotseling veel minder gewaardeerd. Jarenlang kreeg hij kritiek omdat zijn onderzoeksresultaten over het verband tussen hersentumoren en het langdurig gebruik van mobiele telefonie een hoger risico aan zouden geven dan de onderzoeksresultaten van het hierboven beschreven Interphone onderzoek. Na publicatie van de Interphone resultaten heeft de onderzoeksgroep van Hardell eind 2010 de statistische analyse van haar data herberekend met dezelfde onderzoeks parameters als Interphone. Dat hield in dat de data werden beperkt tot de leeftijdsgroep 30-59 jaar in plaats van 20-80 jaar en dat de gemiddelde belduur bij de onderzoekspopulatie werd beperkt tot 1640 i.p.v. 2000 uur per jaar hetgeen overeenkomt met 30 in plaats van 40 minuten per dag. Bovendien werd de invloed door blootstelling aan Dect telefoons, waar Hardell steeds rekening mee had gehouden, buiten beschouwing gelaten. Met de nieuwe uitgangspunten bleken de resultaten van Hardell opvallend overeen te stemmen met de Interphone resultaten, hetgeen je als een nieuwe bevestiging kunt zien van het verhoogde risico op hersentumoren bij personen die de mobiele telefoon langer dan 10 jaar redelijk intensief gebruiken

Meetwaarden elektromagnetische golven (hoogfrequent)

Onderwerp / situatie stralingssterkte eenheid bouwbiologische richtwaarde (slaapplaatsen) 0,1 W/m2 bouwbiologische richtwaarde (slaapplaatsen), zwak 0,1-5 W/m2 bouwbiologische richtwaarde (slaapplaatsen), sterk 5-100 W/m2 bouwbiologische richtwaarde (slaapplaatsen), extreem > 100 W/m2 thermische effecten (>1oC) bij mensen 10.000.000 W/m2 verwarming (> 6oC) bij kleine dieren (Adey, Myers e.a.) 4.500.000 W/m2 effecten op ionenkanalen van cellen (DifInzeo, 1988) 20.000W/m2 verdubbeling van leukemie (Dolk, 1997) 13.000 W/m2 opening van bloed-hersenen bariere bij ratten (Salford e.a.,1999) 10.000 W/m2 beschadiging van de hersenzenuwcellen bij ratten (Salford e.a.,2003) 10.000 W/m2 DNA-beschadiging (Phillips, 1998; Verschave, 1994; Lai, 1996) 10.000 W/m2 stimulatie T-cellen en Macrophagen (Novoselova, 1999) 10.000 W/m2 onvruchtbaarheid bij muizen na 6 maanden (Magras, 1997) 1.600 W/m2motoriek- en geheugenstoringen bij kinderen (Kolodynski,1996) 1.600 W/m2 veranderingen in hersenstromen (Von Klitzing e.a. vanaf 1992) 1.000 W/m2 verstoring van het immuunsysteem (Bruvere, 1998) 1.000 W/m2 calcium-ionen verandering in cellen (Schwarz e.a., 1990) 800 W/m2 verandering in zenuwstelsel, hoofdpijn (Navarro, 2002) 500 W/m2 werking op zenuwstelsel van vogels en insecten (Semm, 2001) 400 W/m2 verstoring van de celmembraan (Marinelli, 1999) 200 W/m2 slaapstoring door melatonin verstoring (Schwarzenburg, 1998,Lilienfeld-studie) 20 W/m2 beïnvloeding groei van gistcellen (Adey, Claire e.a.) 10 W/m2 gezondheidsrisico van zoogdieren (Lundquist, 2002) 0,2 W/m2 veranderde calciumafgifte in menselijke hersencellen(Bahmeier) 0,1 W/m2 optimale prestatie van mobiele telefoon verzekerd (Maes e.a.) ca. 0,001 W/m2 mobiele telefoon in gebruik tegen het hoofd (Maes) >10.000.000 W/m2 mobiele telefoon zendmast op 15-20 m afstand (Maes) > 100.000 W/m2 DECT-basisstation op 30-50 cm afstand (Maes) > 100.000 W/m2 natuurlijke achtergrondstraling (Neitzke) < 0,000.001 W/m2

Hoe dichter bij de zendmast voor mobiele telefonie des te meer gezondheidsklachten. Op verzoek van de Gemeente Selbitz (ten zuiden van Jena) werd door dr. Horst Eger, bekend van de hierboven beschreven Naila-studie, in samenwerking met de zeven plaatselijke artsen in 2009 een dubbelblinde studie uitgevoerd naar de eventuele invloed vaneen zendmast voor mobiele telefonie op de gezondheid van de omwonenden. De studie werd in februari 2010 gepubliceerd in het tijdschrift van de Duitse Umwelt Medizinische Gesellschaft. De omwonenden kregen bij het onderzoek enquêteformulieren toegestuurd waarop zij aankonden geven waar ze last van hadden, zonder dat zij wisten dat zij in 5 groepen waren ingedeeld al naargelang de afstand tot de zender (100, 200, 300, 400 meter). Er waren ook controlevragen in de enquête opgenomen. Er bleek een statistisch zeer significante relatie te bestaan tussen de afstand tot de zender en symptomen als slaapproblemen, depressies, infecties, huidproblemen, hartproblemenen gewrichtsklachten. Dr. Eger heeft de stad Selbitz aangeraden om een controlestudie uit te laten voeren na uitschakeling van de zender. Het causale bewijs omtrent het verband tussen zenders voor mobiele telefonie en gezondheidsklachten is al lang geleverd, aldus Eger, maar de mensen die verantwoordelijk zijn weigeren dat te erkennen.

Een nieuwe studie uitgevoerd te Rimbach in Beieren na het inwerking stellen van een zendmast voor mobiele telefonie bevestigde de resultaten van Selbitz en brachten bij omwonenden belangrijke veranderingen aan het licht op het gebied van neurotransmitters en stresshormonen. Het onderzoek door prof. Buchner en dr. Eger, begin 2011 gepubliceerd in het Zeitschrift der Umwelt Medizinische Gesellschaft liet zien dat de waarden van de stresshormonen adrenaline en noradrenaline in de eerste zes maanden na ingebruikname van de zender significant stijgen terwijl het dopamine gehalte behoorlijk daalt. Ook na anderhalf jaar waren deze waarden nog sterk afwijkend.Het BioInitiative Report.

Het op 18 september 2007 verschenen BioInitiative Report, een meta-analyse van duizendenstudies over de invloed van elektromagnetische velden, wordt algemeen beschouwd als een mijlpaal in de wetenschappelijke discussie over de mogelijke schadelijkheid van deze velden. Het rapport is geschreven door 14 onafhankelijke wetenschappers, allen expert op het gebied van de gezondheidseffecten van elektromagnetische velden, in een poging om de publieke opinie te overtuigen van de noodzaak tot voorzorg bij het gebruik van draadloze technologie. De auteurs gaven in het rapport een overzicht van de op dat moment bestaande wetenschappelijke aanwijzingen en bewijzen voor die schadelijkheid. Doel was ook om de mate van bewijs van de schadelijkheid van elektromagnetische straling te evalueren en om te beoordelen welke veranderingen in de emissienormen opdat moment gerechtvaardigd zouden zijn om mogelijke gezondheidsrisico s in de toekomst te verminderen. Het rapport kreeg brede aandacht in de media en werd zelfs aangeboden aan de Britse premier. De auteurs gaven aan dat nog niet alles over dit onderwerp bekend is maar dat wel duidelijk is dat de bestaande veiligheidsniveaus die deze straling zouden moeten beperken overal ter wereld met een factor duizend verscherpt zouden moeten worden en dat verandering noodzakelijk is. Men stelde in het rapport dat er een nieuwe benadering nodig is om het publieke de beleidsmakers op de hoogte te brengen van alle mogelijke stralingsbronnen en om naar alternatieven te zoeken met minder gezondheidsrisico s nu de tijd voor verandering er nog is.

Men stelde dat de bestaande emissienormen ogenblikkelijk honderdvoudig verlaagd dienden te worden (van 61 V/m) tot 0,6 V/m en men achtte het niet uitgesloten dat de norm in de toekomst zelfs verder verlaagd zou moeten worden naar 0,06 V/m. Het rapport begint met een opsomming van de redenen waarom de wetenschappelijke wereld over dit onderwerp zo verdeeld lijkt. 1. Wetenschappers en beleidsmakers op het gebied van de volksgezondheid hanteren totaal verschillende definities voor de mate van bewijskracht die nodig is om de wetenschap te beoordelen waardoor men verschilt van mening over wanneer iets bewezen is of niet. 2. Sommige deskundigen zijn van mening dat alle studies consistent dienen te zijn voordat je tot de slotsom mag komen dat er sprake is van een aanwijsbaar effect. 3. Bovendien zijn sommige deskundigen van mening dat we slechts hoeven te kijken naar de korte termijn effecten, terwijl andere deskundigen het noodzakelijk vinden om de effecten van chronische blootstelling te bestuderen aangezien dat de dagelijkse praktijk het meest benaderd. 4. Sommige deskundigen willen alleen uitgaan van de gemiddelde mens (een gezonde volwassene met een lengte van 1,83 meter) terwijl anderen juist uit willen gaan van alle mensen, zeer jonge kinderen zowel als ouderen, zieken en ook zwangere vrouwen. 5. Het feit dat er geen onbestraalde populaties meer zijn zorgt ervoor dat het moeilijker is om het toegenomen risico op ziektes te laten zien. 6. Het ontbreken van consensus over een biologisch werkingsmechanisme. 7. De ogenschijnlijke discrepantie tussen de sterke aanwijzingen van epidemiologische studies terwijl dierproeven soms geen sterk toxisch effect tonen. 8. De gevestigde belangen die een substantiële invloed uitoefenen op de discussie over de gezondheidsaspecten.

In de samenvatting voor de niet-wetenschappelijk geschoolde lezer wordt uitgelegd dat een kleine toename van het risico voor kanker en neurodegeneratieve
ziektes zich vertaald in een enorm effect op de volksgezondheid en dat niet hitte maar een zekere vorm van informatieoverdracht door de elektromagnetische velden verantwoordelijk is voor de biologische effecten die het welbevinden kunnen beïnvloeden en tot ziekte of zelfs de dood kunnen leiden. Men stelt dat er mogelijk geen ondergrens bestaat waaronder zich geen biologische effecten en negatieve gezondheidseffecten voordoen en zolang we die ondergrens niet kennen we niet moeten doen alsof er niets aan de hand is en maar door moeten gaan met nieuwe technologie gebaseerd op elektromagnetische velden.

Vervolgens vat men de belangrijkste conclusies samen. Laagfrequente velden (ELF) vormen een risico voor borstkanker, zo blijkt uit studies van borstkankercellen, ondersteund door in vitro proeven en dieronderzoek. De gevolgen van voortdurende blootstelling van kinderen, waarvan het zenuwstelsel nog in volle ontwikkeling is, is nog onbekend. Dit kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid als zij volwassen zijn en voor het latere functioneren in de maatschappij indien de jaren van blootstelling als kind zowel aan ELF als hoogfrequente straling leidt tot verminderde denkcapaciteit, beoordelingsvermogen, geheugen en leer mogelijkheden naast veranderde gedragsuitingen. De lange termijn effecten van blootstelling aan de straling van draadloze technologie is op dit moment simpelweg nog niet met zekerheid bekend maar er zijn aanwijzingen dat biologische- en gezondheidseffecten reeds voorkomen bij buitengewoon lage veldsterktes,vaak duizendmaal lager dan de huidige veiligheidsnormen. Onder bepaalde omstandigheden zijn zowel ELF als HF straling gentoxisch in staat het DNA te beschadigen bij lagere veldsterkte dan de bestaande emissienormen aangeven. Zeer zwakke velden zijn in staat om stress proteïnen te veroorzaken, een signaal dat de cel de straling als schadelijk ervaart. Dit is een tweede belangrijke aanwijzing voor wetenschappers dat ELF en HF straling schadelijk kan zijn, ook onder de bestaande emissienormen. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat ELF en HF straling, eveneens onder de bestaande emissienormen, ontstekingsmechanismen, allergische reacties en veranderingen in het functioneren van het immuunsysteem kunnen oproepen.

Tot slot wijzen de wetenschappers erop dat elektromagnetische velden met een sterkte beneden de emissienormen, succesvol in gebruik zijn bij therapeutische behandelingen hetgeen bewijst dat het lichaam elektromagnetische signalen van zeer lage intensiteit herkent en erop reageert, anders zou de medische behandeling niet kunnen werken. Men wijst erop dat het FDA (The U.S. Food and Drug Administration) de behandelingen met EMV heeft goedgekeurd, en zich dus duidelijk bewust is van deze paradox. Het volledige niet minder dan 610 pagina s tellende rapport kun je het gemakkelijkst downloaden via http://www.StopUMTS.nl/pdf/Biolnitiative.pdf

If mobile phones were a type of food, they simply would not be licensed. Het Zwitsers onderzoek en de onbelemmerde uitrol van UMTS - zenders. Op 6 juni 2006 wist staatssecretaris Van Geel een grote mediaslag te winnen door als eerste, enkele uren voor de afgesproken vrijgave van de onderzoeksresultaten, de resultaten van het Zwitserse onderzoek bekend te maken. Dit Cofam II onderzoek zou een replicatiestudie hebben moeten zijn van het opzienbarende Nederlandse Cofam I onderzoek (het hierboven beschreven TNO onderzoek). Van Geel meldde dat de Zwitserse wetenschappers wat het welzijn betreft geen statistisch significante verschillen gevonden hadden tussen niet-blootstelling en kortstondige blootstelling aan de straling van een UMTS zender. Van Geel trok hieruit de conclusie dat UMTS volkomen veilig zou zijn, ook op lange termijn, en dat gemeentes hun verzet tegen zenders dan ook moesten staken. Van Geel meldde niet dat de onderzoekers een heel andere conclusie hadden getrokken. Zij stelden in een artikel over hun studie, met de titel UMTS Base Station-like Exposure, Well-Being, and Cognitive Performance, gepubliceerd in het blad Environmental HealthPerspectives: No conclusions can be drawn regarding short-term effects of cell phone exposureor the effects of long-term base station - like exposure on human health. Maar het kwaad was al geschied. Alle kranten en ook radio en TV namen de conclusies van Van Geel klakkeloos over. De scoop van Van Geel kan een ereplaats krijgen in alle studieboeken voor communicatieadviseurs en spindoctors. De onderzoekers stelden namelijk dat uit dit onderzoek juist geen conclusies te trekken zouden zijn over continue blootstelling aan de straling van UMTS zenders. Er was namelijk slechts onderzocht of er acute klachten optraden gedurende een blootstelling van maar 45 minuten. Nog merkwaardiger was dat het RIVM (het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en de Gezondheidsraad in verdere publicaties de goede opzet en gedegenheid van het Zwitsers onderzoek bevestigden terwijl later bleek dat beide instellingen niet beschikten over het volledige verslag. Dat verslag is in tegenstelling tot het Nederlandse Cofam onderzoek ook nooit gepubliceerd. Maar er speelden dan ook grote financiële belangen mee bij dit Zwitserse onderzoek dat voor 60% werd bekostigd door de overheid (Zwitserland en Nederland) en voor 40 % door de providers (Swisscom, Mobile, Orange und Sunrise). De financiële afwikkeling van het onderzoek werd gedaan door een aan de providers gelieerde stichting (de Forschungsstiftung Mobilkommunikation) met kantoor bij de ETH (de EidgenossischeTechnische Hochschule) te Zerich.

Het Zwitsers onderzoek was ook helemaal geen replicastudie. Mogelijke effecten bij GSM werden niet onderzocht terwijl uit het verslag niet duidelijk is of er wel een echt UMTS signaalgebruikt werd. Bovendien mochten mensen met een zwakke gezondheid en kinderen en ouderen boven de 60 niet meedoen. Van de 117 proefpersonen werden er slechts 44 in het eindverslag opgenomen. De Zwitserse Vereniging van Stralingsslachtoffers Gigaherz deed daarop een oproep aan haar leden om te melden wie meegedaan had aan het onderzoek. Vier deelnemers melden zich. Zij waren allen zo ziek geworden tijdens de proeven dat zij de verdere deelname moesten staken. Men moet concluderen dat van deze personen de resultaten niet zijn meegenomen, zij waren immers niet meer in staat om de enquêteformulieren in te vullen.

Een van de vier genoemde deelnemers, Roger Meier uit Ausserberg, deed verslag in de Regionale Zeitung Oberwallis. Hij werd tijdens de derde zitting onwel en was nauwelijks nog in staat om de test af te maken. De dagen erna had hij ernstige hoofdpijn, normaal nooit. Een andere deelnemer was de meubelmaker Armin Furrer uit Visp. Vanwege EHS was hij eerder verhuisd naar een dorp zonder zenders en daar voelde hij zich goed. Maar tijdens een van de zittingen in Zurich kreeg hij spierkrampen en een bloederige tong. Maar het ergste feit moest nog boven water komen en wel dankzij de vasthoudendheid van het Haaksbergse juridische kantoor Bawa, dat veel rechtszaken voert namens Nederlandse stralingsslachtoffers en omwonenden van zendmasten. In de studie wordt gesproken overeen statistische correctie. De Gezondheidsraad had hierover al in haar Jaarbericht 2006 milde kritiek geleverd. Maar met een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur werd pas duidelijk dat maar liefst 3,7 tot 6.5 % van de deelnemers statistisch was geëlimineerd. Door gebruik te maken van zulke statistische correcties kan men 100 deelnemers een boterham pindakaas laten eten en aantonen dat pinda-allergie niet bestaat, ook al laat een van de deelnemers daarbij het leven.

Deze zogenaamde outlierkwestie stond helemaal niet in het verslag en daarmee was het Zwitserse onderzoek in wetenschappelijk opzicht gediskwalificeerd. De hoge maatstaven die de Gezondheidsraad oplegt aan telecom kritische onderzoeken waren klaarblijkelijk niet van toepassing voor het Zwitserse onderzoek dat toch een beslissende rol heeft gespeeld in de politieke acceptatie van de UMTS uitrol en nog steeds bij de jurisprudentie daarover.

Franse Assemblee National verbiedt het gebruik van mobieltjes op scholen. De Franse Senaat stemde al op 7 oktober 2009 in met een verbod op het gebruik van mobiele telefoons op lagere en middelbare scholen, uit voorzorg vanwege de mogelijke gezondheidsgevaren voor de kinderen. Op 4 juli 2010 stemde ook het voltallige Parlement(de Assemblee National) in met de wet. De volledige tekst van de wet beschrijft onder meer een totaal reclameverbod voor mobieltjes voor kinderen beneden de 14 jaar, de verplichting om ieder mobieltje geschikt te maken voor handsfree bellen of uit te rusten met een oortje en een verbod op het gebruik van de mobiele telefoon op kinderdagverblijven en op lagere en middelbare scholen. Bovendien moet in Frankrijk voortaan de SAR-waarde van een telefoon op het apparaat vermeld worden, een voorschrift dat in 2010, ondanks hevige tegenstand van de telecomindustrie, in de USA lokaal in Californië en Maine, en in februari 2011 ook in Oregon is ingevoerd.

Waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen door buitenlandse overheden. Israël loopt internationaal voorop met waarschuwende berichten en maatregelen tegen de draadloze technologie. Volgens de krant Maariv verboden de Ministeries van Telecommunicatie en van Milieu in juli 2009 uit voorzorg de marketing van de draadloze apparatuur die men gewoonlijk in huis gebruikt zoals DECT telefoons en routers. Diezelfde maand kondigde de Milieuminister ook een moratorium af op de uitbreiding van zendmasten om de providers te dwingen mee te werken aan een databank met plaatsingsgegevens. Die zelfde maand ook waarschuwde het Israëlische Ministerie van Gezondheid de bevolking uit voorzorg voor het gebruik van DECT telefoons. Een half jaar later deed een Knesset Commissie ook aanbevelingen ter vermindering van straling op scholen. Het ging daarbij zowel om voorlichting aan leerlingen als om concrete maatregelen om de straling van draadloze systemen terug te dringen. De aanbevelingen kwamen erop neer om altijd de voorkeur te geven aan ''wired first''.

Door een openhartige pers is de Franse bevolking en de Franse politiek zich zeer goed bewust van de gevaren van draadloze technologie. Op 8 juli 2009 werd in de Franse Assemblee National door 23 parlementariërs een wetsvoorstel ingediend ter vermindering van de straling veroorzaakt door zendmasten van mobiele telefonie. De voornaamste punten van het wetsvoorstel betroffen de vermindering van de veldsterkte in enkele proefsteden tot 0,6V/m (zoals aanbevolen door de BioInitiative Group) en een afstand van 300 meter tot gevoelige gebouwen zoals scholen, craches, ziekenhuizen en bejaardenhuizen, in stedenlijkengebieden beperkt tot 100 meter. Bovendien kregen Burgemeesters en Gemeenteraden de bevoegdheid om antenne-installaties op hun grondgebied te weigeren. Al in november 2009 waarschuwde de Franse overheidsorganisatie voor Gezondheidl'Afsset (Agence Franeaise de Surit Sanitaire de l'Environnement et du Travail) om de blootstelling aan elektromagnetische velden drastisch te beperken gezien de wetenschappelijke onzekerheid over de gevolgen. Er werd ronduit toegegeven dat men het niet weet,dat men uit voorzorg en in het licht van diverse verontrustende aanwijzingen de bevolking oproept om voorzichtig te zijn met mobiele telefonie. In dezelfde week verbood de Franse Senaat uit gezondheidsoverwegingen mobieltjes op lagere en middelbare scholen! De Franse regering lanceerde zelfs begin 2011 een aparte nieuwe website om de bevolking voor te lichten hoe zij het beste gebruik kon maken van hun mobiele telefoon om mogelijke gezondheidsrisico's te minimaliseren. In samenwerking met Le ministre du travail,de lEmploi et de la Sant gaf het Nationale Instituut voor Preventie en Gezondheidsvoorlichting (INPES) acht belangrijke adviezen waaronder de aanbeveling om het bellen door kinderen te ontmoedigen en om altijd een handsfree setje te gebruiken.

In Oostenrijk vroeg het Weense Artsengenootschap al in november 2007 om een GSM-verbod op scholen. In september 2008 herhaalde het genootschap haar waarschuwing voorde straling van mobiele telefonie. In een persbericht werd gewezen op de epidemiologische aanwijzingen voor een 200% verhoogd risico op hersentumoren bij langdurig gebruik van het mobieltje en dat stralingsnormen de burger niet voldoende beschermden.In het Oostenrijkse Stiermarken werden ouders en schoolbesturen eind december 2010 met een folder geïnformeerd over elektrosmog. Na metingen bleken in veel klaslokalen de stralingswaarden hoger dan de aanbevelingen die de stad Salzburg al lange tijd hanteert. Men nam daarom op verschillende scholen meteen maatregelen. Bij teveel straling van buitenaf werd afgeschermd, intern werd zoveel mogelijk bekabeld. Draadloze systemen werden afgeschaft en niet meer geïnstalleerd. En de landelijke schoolinspectie (Landesschulrat) startte een voorlichtingscampagne voor ouders en schooldirecties.

Dr Tony Jewell, Chief medical officer van Wales, waarschuwde in juli 2009 voor het gebruik van mobiele telefoons bij kinderen en raadde aan om alleen te SMS en. Dit nieuwe advies is opgenomen in brochures die de overheid verspreidt onder ouders en kinderen in Wales. De regering in Qatar werkte volgens de lokale krant The Peninsula in April 2010 ook aaneen wet ter betere bescherming van de bevolking tegen de straling van mobiele telefonie. In India deed een overheidscommissie in februari 2011 een aanbeveling om de emissienormen tienvoudig te verlagen en de bevolking voor te lichten over voorzorgsmaatregelen bij het gebruik van mobiele telefonie. Ook de Amerikaanse overheidsorganisatie FCC (de Federal Communications Commission) waarschuwde in diezelfde maand voor de gezondheidsgevaren van draadloze apparatuur en deed aanbevelingen om het risico te beperken.

In Maleisië wordt daarentegen nog niet echt gewaarschuwd. Begin 2010 stelde topambtenaar dr. Wan Saffiey Wan Abdullah, manager van de afdeling veiligheid, gezondheid en straling bij het Maleisisch atoomagentschap, dat zendmasten noodzakelijk zijn om vooruit gang te boeken op technologisch gebied en opofferingen daardoor onvermijdelijk waren. De topambtenaar gaf ruiterlijk toe dat er nu eenmaal slachtoffers vallen bij mobiele telefonie. Weliswaar zou er geen causaal bewijs zijn dat zendmasten omwonenden ziek konden maken maar hij gaf toe dat mensen die gevoelig zijn voor elektromagnetische velden er wel ziek van konden worden. Maar hun aantal is zeer gering, voegde hij er vergoelijkend aan toe.

Meetwaarden elektromagnetische golven (hoogfrequent).

Onderwerp / situatie starlings sterkte eenheid bouwbiologische richtwaarde (slaapplaatsen) 0.1 UW/m2 achtergrondstraling in huizen, 1985-1992 idem, 1992-1995 idem, 1995-2000 idem, 2000-2003< 0,0010,001-0,10,01-10,5-5 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 GSM zendmasten, buiten zowel als binnen, 5-20 m idem, 50 m idem, 100 m idem, 200 m idem, 500 m idem, 1000 m 20-250.0005-20.0000,5-5.0000,1-1.2000,01-2500,001-10UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 huis in Neuss, afstand 250-500 m, 3e verdieping idem, 2e verdieping idem, 1e verdieping idem, begane grond idem, souterrain 100501010,01UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 GSM zendmast op 60 m, door dubbel glas idem, met vliegengaas voor glas idem, met extra muurafscherming idem, met extra metaalfolie op ramen idem, met extra afschermgordijnen 50040820,4 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 radar van vliegveld op 2,5 km, begane grond idem, 9e verdieping 6.0001.500.000 UW/m2 UW/m2

Meetwaarden elektromagnetische golven (hoogfrequent).

Onderwerp / situatie afstand stralingssterkte eenheid bouwbiologische richtwaarde (slaapplaatsen) 0.1 UW/m2 mobiele telefoon, 1-2W 30 cm 50 cm 1 m 2 m 3 m 5 m> 1.000.000> 500.000> 100.000> 30.000> 10.000> 5.000 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 mobiele telefoon, 1-2W 10 m 20 m 100 m> 1000> 300> 10 UW/m2 UW/m2 UW/m2 mobiele telefoon tijdens telefoneren 1 cm > 10.000.000 UW/m2 DECT draadloze huistelefoon, basisstation 30 cm 50 cm 1 m 2 m 3 m 80.000-440.00030.000-160.0008.000-40.0002.000-10.000750-4.000 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 DECT draadloze huistelefoon, basisstation idem, baksteenmuur, 42 cm dik ertussen idem, met verdiepingsvloer ertussen 5 m 10 m 20 m 50 cm 2,5 m 300-1.60070-40020-10010.0001000 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 DECT telefoon aan het oor 1 cm > 1.000.000 UW/m2 Wireless LAN, 100 mW 20 cm 30 cm 50 cm 1 m 2 m 3 m 85.000-182.00041.000-89.00014.000-31.0004.200-8.8001000-2.500405-860 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 Wireless LAN, 100 m W idem, bij de buren met massieve muur 5 m 10 m 20 m 80 cm 150-35050-10010-201000 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 notebook, met handen op toetsen idem, met draadloze netwerkverbinding op schoot> 500.000> 1.000.000 UW/m2 UW/m2

Meetwaarden elektromagnetische golven (hoogfrequent).

Onderwerp / situatie afstand stralingssterkte eenheid bouwbiologische richtwaarde (slaapplaatsen) 0.1 UW/m2 magnetron, 800 W, nieuw 5 cm 1-10 m 10.000-5.000.0001000 UW/m2 UW/m2 magnetron, 800 W, gebruikt 5 cm 20 m 17.500.0001000 UW/m2 UW/m2 magnetron, defect 5 cm 120,000,000 UW/m2 magnetron bij de buren 8 m 1000 UW/m2 babyfoon, 10 mW 5 cm 20 cm 50 cm 1 m 5 m 10 m> 100.0002.700-31.000500-7.00025-3505-701-15 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 mobilofoon, 6 W 5 cm 50 cm 1 m 5 m 50 m 100 m 55.000.0002.200.000480.00019.00015035 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 walkie-talkie, 10 mW 5 cm 50 cm 1 m 5 m1 0 m > 100.0003.600750255 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 UW/m2 kinderspeelgoed, afstandbediening 5 cm 50 cm 1 m> 10.000400100 UW/m2 UW/m2 UW/m2 Gemeten SAR-waarden mobiele telefoontype mobile SAR eenheid type mobile SAR eenheid Ericsson T28s 1.27 W/kg Nokia 3310 0.75 W/kgNEC db 4000 1.23 W/kg Nokia 8210 0.72 W/kg Nokia 6210 1.19 W/kg Nokia 6150 0.71 W/kg Siemens M35I 1.14 W/kg Ericsson T18s 0.61 W/kg Ericsson R310s/320s 0.94 W/kg Philips Ozeo 0.61 W/kg Bosch GSM 909 0.81 W/kg Motorola T2288 0.33 W/kg Nokia 3210 0.80 W/kg Nokia 8850 0.22 W/kg