Gemeten invloed bouwmaterialen op natuurlijke achtergrondstraling.

Onderwerp / situatie invloed eenheid hout, kalk - 50 - 0 % zand, grind, kalkzandsteen, natuurgips -30 -0 % beton, gasbeton, cement, stukwerk - 20 - + 10 % baksteen, dakpannen + 10 - + 100 % klinkers, tegels (enige) + 10 - + 150 % graniet, leisteen (niet alle soorten) + 30 - + 250 % puimsteen, slakkensteen + 50 - + 300 % basalt, tufsteen + 50 - + 400 % industrieafval, as en slakken + 100 - + 500 % oude glazuur, lichtgevende wijzerplaten, antiquiteiten + 500 - + 50.000 %--

HAWK. Radarinstallaties bij een luchtdoelraket uit de jaren zestig.

Maar niet alleen atoomenergie is gevaarlijk. Dit geldt ook voor radarinstallaties. Bij het Duitse Verteidigungsministerium bleken degenen die de radarinstallaties bedienden gemiddeld op hun 40e jaar te overlijden. Dit werd pas in 2001 bekend. Voordien was dit onbekend. Vanaf die tijd zijn er al meer dan duizend personen die het ministerie hebben aangeklaagd. Daarvan zijn er inmiddels, volgens advocaat Reiner Geulen die de meeste slachtoffers vertegenwoordigt, al 171 mensen aan kanker gestorven. In Nederland kwamen enkele honderden klachten binnen. In Duitsland 3750. Naar schatting 45 duizend militairen hebben in de nabijheid van het systeem gewerkt.

De Belgische onderzoeker Degrave heeft in 2009 een studie gepubliceerd over het onderzoek bij Belgische beroepsmilitairen die werkten in de buurt van HAWK-radarinstallaties over een periode van 37 jaar. Hij onderzocht of bepaalde doodsoorzaken vaker voorkwamen dan normaal bij vergelijkbare beroepsmilitairen. De conclusie van het onderzoek was dat sterfte aan bloed-, beenmerg- en lymfeklierkanker vaker voorkomt bij beroepsmilitairen die hebben gewerkt op bases waar ook HAWK-luchtverdedigingssystemen werden gebruikt. Het Kennisplatform Elektromagnetische Velden deelde in september 2010 deze conclusie maar zette vraagtekens bij de oorzaak van de toename der kankergevallen. Nadat de toenmalige staatssecretaris van defensie Jack de Vries eerst een brief naar de Tweede Kamer had gezonden waarin hij aankondigde een studie te laten uitvoeren naar de haalbaarheid van een Nederlands epidemiologisch onderzoek naar de gezondheidseffecten bij Nederlands defensiepersoneel dat met de Hawk-radar had gewerkt, liet hij eind 2009 echter de Kamer weten een nieuw onderzoek niet zinvol te vinden, onder meer omdat de benodigde gegevens voor wetenschappelijk onderzoek zouden ontbreken. De militaire vakbond AFMP wilde eind 2010 wel opnieuw een onderzoek naar de gezondheidsrisico s voor militairen die hebben gewerkt met Hawk-raketinstallaties en wel naar aanleiding van een artikel in De Pers waarin de technicus Dolf Borgmeyer zei dat de door Defensie geformuleerde veilige afstanden tot de bijbehorende radar te klein waren. Defensie stelde in 1985 de veilige afstand op 45 of 35 meter, afhankelijk van de instelling. De veilige afstand tot de radar zou volgens Defensie zijn gebleken na metingen ter plekke. In De Pers noemde Borgmeyer dit onderzoek nattevingerwerk. In Afghanistan klaagden veel militairen over de schadelijke gezondheidseffecten van de stoorzenders die daar werden gebruikt tegen bermbommen. TNO meldde dat die straling binnen de norm bleef. In de praktijk waarschuwden soldaten elkaar toch maar om niet op de zogeheten Jammers te gaan zitten.

Meetwaarden radioactiviteit.

Onderwerp / situatie equivalent dosis eenheid bouwbiologische richtwaarde voor slaapplaatsen < 50% verhogingomgevingsstraling, Nederland idem, Sylt, Leneburgerheide, zuid Limburg idem, Rheinland idem, Hunsrock, Taurus idem, Eifel, Saarland < 3030 - 5070 - 9090 - 100100 - 150 nSv/h nSv /h nSv/h nSv/h nSv/h na Tschernobyl, Davos idem, Rheinland idem, Bayeren idem, Tessin CH150250 - 500600 - 1.2001.500 - 2.500 nSv/h nSv/h nSv/h nSv/h in de bergen, Dolomieten (kalk) 2400 m idem, Karawanken 2000 m idem, hoogvlakte Badgastein 40 - 50200 - 3501.800 - 2.400 nSv/h nSv/h nSv/h in vliegtuig, vluchthoogte 1 km idem, 3 km idem, 5 km idem 8 km idem, 11 km < 1001503001.200 - 2.5002.500 - 5.000 nSv/h nSv/h nSv/h nSv/h nSv/h houten blokhuis 80 nSv/h kalkzandsteen en beton huis 90 nSv/h
baksteen huis 100 - 200 nSv/h bimssteen huis 150 - 300 nSv/h bouwterrein meting Sauerland, voor regen idem, na regenbui 100 - 125165 - 200 nSv/h nSv/h 20 soorten badkamertegeltjes, 1 cm 100 - 250 nSv/h uranium geglazuurde tegeltjes, 1 cm idem, 30 cm> 10.000> 1.000 nSv/h nSv/h uranium geglazuurde asbak bij onderzoek, 1 cm idem, 30 cm> 50.000> 5.000 nSv/h nSv/h lichtgevende wijzers oude wekkers, 1 cm > 100.000 nSv/h

Tips ter vermindering van radioactieve straling.

1. Vermijd alle radioactieve belasting, ook de minste. Artsen, wetenschappers en instanties zijn het er over eens: iedere radioactieve dosis, natuurlijk of kunstmatig,kan schade veroorzaken. 2. Dat geldt in het bijzonder voor radioactieve lange termijn belasting in de slaap- en woonomgeving en op het werk. 3. Laat de radioactieve belasting onderzoeken van bepaalde bouwmaterialen die verdacht kunnen zijn, zoals: tegels, stenen, stukwerk, slakken, as, glazuren, enz. Kies altijd voor de minste stralingsbelasting. 4. Zand, grind, kalk, hout, natuurgips, ro-gips, beton zonder toeslagstoffen, gasbeton en cement zijn bijna altijd probleemloos op het gebied van radioactieve straling. 5. Bimssteen, slakkenstenen, as, basalt, tufsteen en chemiegips zijn bijna altijd radioactief belast. 6. Bouw niet op plekken waar een radioactieve belasting kan voorkomen, dus niet inde buurt van een kernenergiecentrale, maar ook niet in de buurt van radarinstallaties nabij vliegvelden en waterwegen.--7. Wees voorzichtig met oude uurwerken met lichtgevende wijzers, antiquiteiten, mineralen, speciaal wanneer ze geglazuurd zijn. Moderne klokken en horloges met lichtgevende wijzers zijn niet gevaarlijk. 8. Houd bij twijfel afstand ten opzichte van de radioactieve voorwerpen. Radioactiviteit,net als andere velden en straling, neemt sterk af met toenemende afstand.9. Beperk medische en tandtechnische röntgenopnames tot het uiterste minimum. Als daar aanleiding toe is, houd dan een overzicht bij van wanneer u via röntgenstralen bent onderzocht en overleg met uw arts of het verantwoord is om weer een onderzoek te laten uitvoeren. 10. Beperk langeafstandsvluchten tot een minimum. Indien u zwanger bent, vlieg dan helemaal niet. 11. Plan uw huis radon dicht. Het Nederlandse Bouwbesluit voorziet in een gasdichte begane grond vloer, zorg dat dit ook zo wordt uitgevoerd. 12. Ventileer rijkelijk zodra er verdenking bestaat op radon gas in huis. 13. Laat bij twijfel uw huis onderzoeken door een ervaren woonbioloog, die ook radioactiviteit kan vaststellen. Niet iedereen heeft daarvoor de juiste apparatuur.